Cơ hội nghề nghiệp
Hiện nay, ung thư cổ tử cung (UTCTC) vẫn còn là loại ung thư (UT) sinh dục nữ thường gặp và gây tử vong nhiều ở các nước đang phát triển:
* Mỗi ngày, có khoảng 1.400 phụ nữ mới mắc UTCTC; 750 phụ nữ chết vì UTCTC
* Mỗi năm, có thêm khoảng 500.000 phụ nữ bị UTCTC; 270.000 ca chết vì UTCTC (80% ở các nước đang phát triển)
Phải làm gì để giảm thiểu UTCTC của người phụ nữ?
- Phết tế bào âm đạo - cổ tử cung góp phần loại trừ ung thư cổ tử cung.
Chương trình sàng lọc tốt có thể giảm UTCTC đến 80%
- Tế bào âm đạo-cổ tử cung có thể cho biết mức độ phát triển của UTCTC (Bethesda)
- Nếu tế bào bất thường, có thể tiếp tục xét nghiệm và điều trị sớm.
Viêm do nhiễm HPV (Human papilloma Virus): là nguyên nhân chủ yếu của UTCTC.
- Nhiễm HPV rất thường gặp, là bệnh lây truyền qua đường tình dục, có nguy cơ tiến triển thành ung thư. Vai trò của HPV trong UTCTC đã được chứng minh một cách chắc chắn. Sự hiện diện của HPV-DNA trong tất cả mẫu gửi sau mổ do ung thư cổ tử cung đều được tìm thấy ở khắp nơi trên thế giới.
Cách lây nhiễm HPV
- HPV là một trong nhiều loại virus trong họ Papovaviridae. Hơn 100 nhóm đã được biết rõ các đặc điểm, lây truyền qua da.
- Nhiễm HPV qua đường sinh dục là loại lây truyền dễ dàng nhất.
- Thường có thể lây nhiễm qua
da-da, không cần phải có giao hợp sâu mới bị lây truyền.
- Bao cao su có thể làm giảm bớt nhưng không hoàn toàn có hiệu quả trong việc ngăn ngừa lây nhiễm HPV.
- Mỗi nhóm HPV có các biểu hiện lâm sàng riêng biệt: các nhóm nguy cơ cao có thể gây ra ung thư; các nhóm nguy cơ thấp gây ra các nốt "Mồng gà".
- Tuy nhiên 80% các trường hợp chỉ là nhiễm thoáng qua, không triệu chứng và sẽ hồi phục hoàn toàn. Chỉ những trường hợp nhiễm HPV mạn tính, kéo dài mới đưa đến diễn tiến bất thường là ung thư cổ tử cung sau này.
Dự phòng UTCTC
Tốt nhất là không quan hệ tình dục.
Tuy nhiên, sống độc thân, không bao giờ quan hệ tình dục là một điều không thể thực hiện được đối với đại đa số phụ nữ trong xã hội. Do đó, cần tìm ra một loại vaccin dự phòng nhiễm HPV như viêm gan siêu vi B.
Vaccin dự phòng:
+ Giúp hệ thống miễn dịch nhận biết và hủy diệt HPV trước khi HPV gây nhiễm.
+ Ngăn chặn triệu chứng lâm sàng khi bắt đầu nhiễm.
Vaccin điều trị:
+ Giúp hệ thống miễn dịch phá hủy HPV trước khi ung thư cổ tử cung bắt đầu phát triển và kích thích hệ miễn dịch tế bào để loại trừ các tế bào ung thư.
Tóm lại, nhiễm HPV đã được xác định là nguyên nhân chủ yếu của UTCTC. Tiêm vaccin chính là dự phòng cấp I, có hiệu quả hơn trong việc ngăn chận nguyên nhân gây bệnh. Cần phối hợp với phết tế bào âm đạo – cổ tử cung để phát hiện sớm trường hợp đã có bệnh.
(Ghi theo bài nói chuyện tại T4G
ngày 03/05/2006 của BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng)
Sức khỏe. TPHCM