Nha khoa trẻ em
Loét miệng ở trẻ em
- Loét miệng là một căn bệnh thường gặp cả ở người lớn và trẻ em, nhưng khi trẻ em mắc chứng loét miệng thì gây không ít khó khăn cho việc chăm sóc nuôi dưỡng, đặc biệt là những căn nguyên gây loét miệng có khả năng gây biến chứng nguy hiểm cho trẻ.
Một số nguyên nhân gây loét miệng
- Hay gặp nhất trong loét miệng là do nhiệt (theo Đông y), tức là trong cơ thể bị nóng phát ra nhiệt gây loét niêm mạc miệng. Loét miệng do nhiệt là loại nhẹ nhưng làm cho trẻ rất khó chịu, mệt mỏi, hay quấy khóc, khó ngủ và chảy nước miếng nhiều, làm cho trẻ gầy sút do không ăn được hoặc ăn rất ít...
Người ta cũng thấy có thể loét miệng do virus herpes. Virus herpes gây loét niêm mạc miệng thường chỉ có một vết loét nhưng do nhiệt hoặc các nguyên nhân khác thì có thể có một hoặc nhiều vết loét trong niêm mạc miệng. Loét miệng do virus herpes cũng có các triệu chứng như loét miệng do nhiệt.
Do virus thủy đậu, virus thủy đậu ngoài gây các nốt phỏng ở da cũng có thể gây các nốt phỏng ở niêm mạc, ngay cả niêm mạc miệng gây loét niêm mạc miệng và có thể có nhiều nốt phỏng trong niêm mạc miệng khi nốt phỏng bong ra cũng gây đau, rát, chảy nước miếng như loét miệng do nhiệt.
Ở trẻ em có một số bệnh cũng gây loét miệng, điển hình nhất là bệnh tay chân miệng. Trong bệnh tay chân miệng, ban đầu thường có sốt cao hoặc sốt nhẹ như trong bệnh thủy đậu, sưng miệng nổi bọng nước thường có kích thước khoảng từ 2 - 3mm hoặc bằng đầu đũa, màu đỏ hoặc xám hình bầu dục. Các nốt bọng nước thường có ở hai bên mông, đầu gối, lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc ở niêm mạc miệng. Đặc điểm của các nốt bọng nước trong bệnh tay chân miệng là ấn không đau. Các bọng nước có ở niêm mạc miệng khi vỡ ra tạo thành các vết loét ở trong miệng. Bệnh tay chân miệng thường có kèm theo nôn, tiêu chảy ngay khi nổi bọng nước. Bệnh tay chân miệng cũng có thể gây nên một số biến chứng nguy hiểm như: viêm cơ tim, viêm màng não - não...
Ở những trẻ do nuôi dưỡng thiếu chất hoặc trẻ hấp thu kém gây nên thiếu một số chất cần thiết như: vitamin PP, vitamin C, vitamin B12, acid folic, chất sắt cũng có thể gây loét miệng...
Loét miệng cũng có thể do chấn thương làm viêm, dập niêm mạc miệng, ví dụ như khi bị ngã. Cũng có thể do ăn thức ăn nóng làm bỏng rồi loét niêm mạc miệng. Ngoài ra, một số người bị rối loạn chức năng miễn dịch làm suy giảm miễn dịch như trong bệnh AIDS hoặc gặp stress liên tục cũng có thể bị loét miệng. Dù là nguyên nhân gì gây loét miệng thì cũng làm cho người bệnh đều đau, rát rất khó chịu, gầy sút, mất ngủ và hay cáu gắt.
Khi trẻ bị loét miệng nên làm gì?
- Loét miệng do nhiều nguyên nhân khác nhau, có loại đơn thuần nhưng có loại nguyên nhân gây loét miệng và biến chứng nguy hiểm, vì vậy khi trẻ bị loét miệng nên cho trẻ đi khám bệnh để bác sĩ xác định nguyên nhân, trên cơ sở đó có hướng điều trị.
Loét miệng gây đau, rát cho nên dùng thuốc giảm đau cho trẻ là rất cần thiết nhưng dùng loại gì cho phù hợp với từng trẻ là công việc của bác sĩ khám bệnh trực tiếp cho trẻ, người nhà bệnh nhân không nên tự mua thuốc dùng cho trẻ.
Trong những ngày trẻ bị bệnh loét miệng nên cho trẻ ăn thức ăn lỏng, không nóng, không cay, không chua và hợp với khẩu vị của trẻ. Để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ thì nên cho trẻ ăn làm nhiều lần trong ngày vì mỗi lần trẻ chỉ ăn được ít một, thức ăn cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng.
Ngoài ra, có thể dùng mật ong rơ miệng hoặc chấm vào các nốt loét cho trẻ để tránh các tác động kích thích làm trẻ đau. Nên cho trẻ uống thêm nước rau luộc, nước hoa quả tươi mát...
Phòng bệnh loét miệng cho trẻ
- Đối với các trường hợp loét miệng do nhiệt, do thiếu dinh dưỡng, do rối loạn hệ thống miễn dịch... thì cần cho trẻ ăn đúng chế độ dinh dưỡng phù hợp theo lứa tuổi. Hàng ngày nên vệ sinh miệng cho trẻ. Trẻ lớn cần đánh răng, súc miệng, họng hàng ngày. Cần cho trẻ ăn thêm rau, hoa quả tươi. Cần cho trẻ đi khám bệnh định kỳ về chuyên khoa nhi, chuyên khoa răng, hàm, mặt để nhận được những lời khuyên hữu ích. Nên cho trẻ tiêm phòng bệnh thủy đậu đúng quy định.
PGS.TS.BS. BÙI KHẮC HẬU