Nha khoa trẻ em

Răng sữa là tạm thời nhưng rất quan trọng

Răng sữa là những chiếc răng mọc trong thời kỳ bú mẹ (dưới 30 tháng), còn được gọi là răng tạm thời vì chúng chỉ ở với bé vài năm rồi được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Tuy vậy, chúng lại có vai trò rất quan trọng đối với tiêu hóa, và sự phát triển hàm mặt.

Răng cửa giữa hàm dưới là chiếc răng đầu tiên trong đời bé, mọc khi bé được 6-8 tháng tuổi. Số lượng răng sữa đủ là 20 cái (10 cái hàm trên, 10 cái hàm dưới), khi bé được 24-30 tháng. Mỗi hàm gồm 2 răng cửa giữa, 2 răng cửa bên, 2 răng nanh, 2 răng hàm nhỏ và 2 răng hàm lớn.

 

Răng mọc nhanh hay chậm vài tháng cũng là bình thường hoặc có thể do một số yếu tố không phải bệnh lý như trẻ đẻ non, yếu; chế độ ăn của bé chưa hợp lý; chế độ ăn của mẹ kiêng khem quá nhiều...

Công dụng chính của răng sữa là giúp tiêu hóa thức ăn vì sau 6 tháng tuổi, trẻ ăn bổ sung những thứ cứng hơn, khó tiêu hơn. Thông thường một cái răng sữa mọc lên và đứng trên cung hàm, sau vài năm thì chân răng bắt đầu tiêu dần chuẩn bị nhường chỗ cho một mầm răng vĩnh viễn sắp trồi lên ngay đúng vị trí đó. Nếu răng sữa bị hỏng sớm, phải nhổ khi chưa đến lúc, mầm răng vĩnh viễn bên dưới chưa lớn kịp nên chưa mọc ngay được. Lỗ nhổ răng đó bị bít lại và cứng chắc, khi mầm răng vĩnh viễn mọc lên sẽ gặp khó khăn, mọc chậm và đôi khi mọc lệch.

Răng sữa cũng giúp xương hàm phát triển. Nhờ chúng, bé có thể nhai, cắn thức ăn được, động tác này làm cho hàm phát triển bình thường. Răng sữa cũng giúp trẻ phát âm; nếu răng sữa bị hỏng sớm phải nhổ, trẻ có thể nói ngọng.

Vì những công dụng lớn lao như vậy, cha mẹ rất cần chăm sóc răng của bé. Nếu bé chưa có răng hoặc mới mọc răng, chưa biết cách nhổ ra thì cho dùng nước súc miệng sau ăn, sau đó ít nhất 1 lần/ngày dùng gạc quấn quanh ngón tay, nhúng vào nước sạch chùi sạch răng, lợi cả trong lẫn ngoài cho bé.

Khi nào bé biết nhổ ra không nuốt kem đánh răng nữa thì bắt đầu cho bé đánh răng, thường khi bé được 3 tuổi. Bàn chải thế nào thì phù hợp cho bé? Phải chọn bàn chải có lông mềm, cấu trúc, kích cỡ phù hợp với răng miệng lứa tuổi của bé. Thuốc đánh răng của bé phải không cay, hơi ngọt và có mùi thơm, lại có chất phòng ngừa bệnh răng miệng và chất tẩy làm răng trắng. Chỉ bôi một lượng nhỏ bằng hạt đậu đen.

Cách đánh răng đúng: Với mặt ngoài răng, nghiêng bàn chải để lông bàn chải ép nhẹ lên lợi và răng, rồi rung nhẹ để lông bàn chải chui vào kẽ răng và di chuyển cho hết mặt ngoài của răng theo chiều lên và xuống. Với mặt trong răng, làm như mặt ngoài nhưng chú ý để bàn chải theo chiều thẳng đứng và cũng di chuyển lên xuống cho hết mặt trong răng. Với mặt nhai, lông bàn chải thẳng đứng trên mặt nhai, chải ngang từng đoạn ngắn.

Sau khi răng đã hình thành, cha mẹ phải chú ý cho con ăn những thức ăn giàu fluor là cá, đặc biệt là cá biển, trứng, sữa tươi, gan...
Ngay cả khi cho trẻ ăn sữa nhân tạo ban đêm cũng phải súc miệng bằng nước lọc, nếu không bé sẽ bị sâu răng toàn bộ. Không cho trẻ nhỏ mút tay hoặc ngậm vú giả vì sẽ gây vẩu sau này.

BS Phạm Thị Thục, Sức Khỏe & Đời Sống