Chăm sóc răng miệng

Nước súc miệng có nhiều công dụng khác nhau. Một vài loại có hiệu quả trong việc che giấu hơi thở "khó ưa" bằng cách loại bỏ một số loại vi khuẩn. Một số loại khác có chứa fluoride nhằm làm chắc răng và ngăn ngừa sâu răng.

• Có thể phân loại nước súc miệng dưới hai dạng là dạng thẩm mỹ và dạng điều trị. Nước súc miệng dạng thẩm mỹ có vai trò chính là che giấu hơi thở hôi và loại bỏ những mảng bám ở răng, nướu. Cũng có một số loại nước súc miệng dạng thẩm mỹ có chứa những tác nhân làm trắng răng. Nước súc miệng dạng này chỉ có vai trò thẩm mỹ chứ không có tác dụng ngăn ngừa sâu răng.

Trong khi đó, nước súc miệng dạng điều trị được bào chế với những thành phần công thức có thể giúp ngăn ngừa hoặc trị liệu những bệnh về răng miệng.

Đây là những loại nước súc miệng tương đối "nặng đô" và không được dùng cho trẻ em vì chúng có thể nuốt vào bụng.

Các chuyên gia răng miệng cho rằng tính hiệu quả của nước súc miệng tùy thuộc cách sử dụng chúng. Nếu sử dụng không đúng cách thì cũng như... nước đổ đầu vịt. Chẳng hạn một loại nước súc miệng có chứa fluoride nhằm ngăn ngừa sâu răng, nếu đem dùng vào mục đích loại bỏ những mảng bám ở răng thì trở nên vô dụng.

Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ không khuyến khích sử dụng nước súc miệng như là một phương pháp đơn lẻ để duy trì vệ sinh răng miệng mà nên "hiệp lực" với những phương pháp khác như chải răng và dùng chỉ răng.

Tác dụng phụ

• Dù được cho là an toàn nhưng nước súc miệng vẫn gây nên những tác dụng phụ cho người sử dụng, thường gặp nhất là ố răng, hư những mảnh trám răng, rối loạn vị giác, bệnh nha chu, kích ứng miệng, lưỡi...

• Những sản phẩm nước súc miệng bán rộng rãi ở siêu thị, vốn không cần toa của nha sĩ, bác sĩ răng hàm mặt, thường có chứa một hàm lượng lớn chất cồn (ethanol) với tỉ lệ 6-27% - nồng độ này cao hơn nhiều loại thức uống pha cồn như bia, rượu vang. Nếu được sử dụng thường xuyên và lâu dài, nước súc miệng có thể gây cảm giác nóng rát ở má trong, nướu, lưỡi... Chất cồn còn gây nên tình trạng khô miệng vốn càng làm tăng thêm nguy cơ sâu răng.

• Trước đây người ta ngộ nhận chất cồn có trong nước súc miệng có thể tiêu diệt những vi khuẩn gây hôi miệng. Thật ra chất cồn chỉ có thể "cảm hóa" những hợp chất sulfur được tạo ra bởi vi khuẩn gây hôi miệng. Thay vào đó, chất cồn sẽ đi "săn lùng" những vi sinh vật có lợi mà cơ thể cần. Những vi khuẩn gây hôi miệng khó sống trong môi trường ẩm ướt. Do chất cồn làm mất nước, gây khô miệng, tạo điều kiện cho những vi sinh vật gây hôi miệng có đất "hành nghề". Sự khô miệng còn gây nên những tác hại khác cho răng miệng như tăng nguy cơ nhiễm nấm, sâu răng, các bệnh về nướu, hơi thở hôi, chứng khó nuốt.

Chải răng đều

• Để chăm sóc sức khỏe răng miệng, tốt nhất là cứ theo cách cổ điển, chải răng đều đặn và đúng cách, thường xuyên sử dụng chỉ răng. Nước súc miệng không thể thay thế việc đánh răng và chỉ dùng một cách hạn chế trong những trường hợp khẩn cấp. Nếu phải dùng nên chọn những loại nước súc miệng có nồng độ cồn thấp, tốt nhất là dung dịch trong suốt, không "màu mè".

"Màu mè hoa lá"

• Đã có nhiều khuyến cáo nồng độ chất cồn cao có trong nước súc miệng có thể gây ung thư miệng, nguy cơ càng tăng nếu người sử dụng nghiện rượu và thuốc lá. Nồng độ cồn có trong nước súc miệng được cho là cao khi cồn chiếm tỉ lệ trên 25% thể tích. Một nghiên cứu thực hiện vào năm 1991 bởi Viện Ung thư quốc gia Hoa Kỳ trên 850 bệnh nhân ung thư miệng, phát hiện rằng hầu hết bệnh nhân này đã sử dụng thường xuyên các sản phẩm nước súc miệng có nồng độ cồn cao.

• Các nhà sản xuất cũng đã "màu mè hoa lá" cho các loại sản phẩm của họ để tạo cảm giác tin tưởng ở người tiêu dùng. Màu xanh da trời làm người ta nghĩ đến sự tươi mát, màu xanh lá cây tạo cho người dùng một cảm giác the của hương vị bạc hà... Thực chất các loại phẩm màu trong nước súc miệng không có một giá trị sức khỏe nào cho răng miệng. Trái lại nó càng làm cho răng chúng ta nhanh chóng ngả màu.

• Nước súc miệng chứa trong những chai đủ lớn có thể là nguy cơ đối với trẻ em. Khi trẻ em nuốt nước súc miệng có nồng độ cồn cao với một số lượng lớn có thể lên cơn co giật, tổn thương não, thậm chí tử vong. Trung tâm Kiểm soát độc chất Hoa Kỳ đã báo cáo có hơn 10.000 trường hợp trẻ em nuốt phải nước súc miệng và đã xảy ra một số trường hợp tử vong. Vì vậy, không bao giờ để nước súc miệng trong tầm với của trẻ em.

DS NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG (ĐH Dược Curtin, Úc)-TTO